انگیزه احتمالی پیام خاتمی و دیدار دوستانه کروبی
روزنامه «اعتماد» در گزارشی انگيزه‌هاي احتمالي انتشار پيام ويديويي خاتمي و تصوير ديدار دوستانه كروبي را بررسی کرده است.
این روزنامه نوشت:
* يك هفته پيش حوالي ظهر 11 شهريورماه يك چهره سياسي اصلاح‌طلب پس از ماه‌ها بي‌خبري از محصوران، از اين گفت كه پنجمين شب محرم را با «شيخ اصلاحات» گذرانده؛ خبري كه در ادامه با حواشي و تحليل‌هايي عجيب همراه شده و در حالي اصل ديدار از سوي يكي از فرزندان مهدي كروبي تاييد شد كه آن تحليل‌هاي انتخاباتي كه مدعي بود كروبي خواهان مشاركت گسترده در انتخابات 1400 شده، به در بسته خورد. 3 روز پس از انتشار خبر ديدار كروبي با آن كنشگر اصلاح‌طلب و البته انتشار عكسي از ديدار «شيخ اصلاحات» در منزل شيخ قدرت عليخاني -كه مهدي كروبي را در جمع چند نفري از بزرگان مجمع روحانيون مبارز تصوير مي‌كرد- اين‌بار نوبت به يكي ديگر از بزرگان اصلاحات رسيد كه خبرساز شود.
* وقتي سيدمحمد خاتمي درست يك روز پيش از آغاز سال تحصيلي جديد در اقدام كم‌نظير مقابل لنز دوربين‌هاي «خاتمي‌مديا» نشست و بهرغم محدوديت‌هاي سياسي و رسانه‌اي تمامي اين سال‌ها، در اظهاراتي كه 14 شهريورماه منتشر شد، از «عدالت آموزشي» گفت و به نقد «تبعيض» و «فساد» پرداخت. بروز و ظهور رسانه‌اي اين دو چهره محصور و ممنوع‌التصوير اصلاح‌طلب، آن هم در فاصله كمتر از يك هفته و در شرايطي كه حدود يك‌سال مانده تا برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري 1400، فضاي كشور دوباره رنگ و بوي انتخابات گرفته و هر روز چندين و چند خبر از احتمال كانديداتوري فلان چهره سياسي و آغاز تحركات انتخاباتي بهمان جريان و جناح سياسي روي خروجي خبرگزاري‌ها مي‌رود و بعضا تيتر و عكس نخست مطبوعات را به خود اختصاص مي‌دهد، كافي بود تا ناظران و تحليلگران سياسي، زبان به گمانه‌زني و بيان تحليل‌هاي انتخاباتي گشوده و هر كدام از ظن خود، به نحوي تحركات اين دو چهره شاخص و متنفذ اصلاح‌طلب را تحليل كنند.
* تحليل‌هايي كه از قضا بيش از هر موضوع، بر همين بحث داغ اين روزهاي كشور، يعني انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم متمركز بود و از اين مي‌گفت كه خاتمي و كروبي چرا و چگونه دوباره -بهرغم محدوديت‌هاي شديد سياسي و رسانه‌اي- فعال شده‌اند. تحليل‌هايي كه البته دست‌كم در نگاه نخست، چندان هم بيراه به نظر نمي‌رسيد. چه آنكه سيدمحمد خاتمي، اين سال‌هاي اخير كه سال‌هاي حصر و محدوديت او و برخي ديگر از بزرگان اصلاح‌طلب بوده، جز در بزنگاه‌هاي حساس انتخاباتي وارد چنين تحركات و موضع‌گيري‌هاي سياسي نشده و اين سال‌ها هرگاه بهرغم محدوديت‌ها و فشارها، موضعي گرفته و سخني با مردم گفته، كشور در آستانه انتخاباتي سرنوشت‌ساز قرار داشته و بحث سياسيون مملكت، بحث انتخابات بوده و مهدي كروبي هم اگرچه به دليل محدوديت‌هاي دوچندان -در قياس با سيدمحمد خاتمي- حتي قادر به انتشار چنين پيام‌هاي ويديويي نبوده اما در آستانه چند انتخاباتي كه معاصر حصر او و ميرحسين موسوي و زهرا رهنورد شده، به نحوي از مواضع و ديدگاهش نسبت به آن انتخابات سخن گفته است.
* خاتمي اين‌بار نه در آستانه يك انتخابات سرنوشت‌ساز و از سرگيري يك دوره سياسي جديد، بلكه به مناسبت آغاز سال نوي تحصيلي - به باور حسن روحاني به دليل شيوع كرونا با تمامي سال‌هاي تحصيلي يك سده قبل متفاوت است - با مردم سخن مي‌گفت؛ سخناني كه با اشاره به قيام عاشورا و عدالت‌طلبي و آزادي‌خواهي سالار شهيدان آغاز شد و در ادامه خيلي زود به نقد «استبداد»، «استضعاف» و «تبعيض»، «نابرابري»، «ظلم و بيداد»، «دروغ و ريا» و «تزوير و پلشتي» رسيد. او همين‌طور از «عدالت آموزشي» گفت و اينكه تبعيض در حوزه آموزش، قابل قبول نيست و البته اينكه «در جامعه‌اي كه مردم‌سالار باشد، مردم مي‌توانند در انتخاباتي آزاد نمايندگان خود را روي كار آورند».
* خاتمي همچنين همچون تمامي اظهارنظرهاي اين سال‌ها كه شايد به تعداد انگشتان دو دست نرسد از اين فرصت نيز براي تاكيد بر لزوم «آزادي فعالان صنفي و رفع محدوديت كنشگران سياسي» استفاده كرد، آن هم در حالي كه هنوز بهرغم سپري شدن نزديك به يك دهه از حصر ميرحسين موسوي، زهرا رهنورد و مهدي كروبي با وجود فضاي سياسي يك سر متفاوت اين روزهاي كشور و زماني كه حكم حصر آنها صادر شد و نيز با اينكه هنوز حتي مرجع تصميم‌گير در اين رابطه مشخص نشده اين 3 چهره متنفذ اصلاح‌طلب در شرايط دشوار حصر خانگي روزگار مي‌گذرانند. موضوعي كه از قضا اسماعيل گرامي‌مقدم، سخنگوي حزب اعتمادملي نيز همصدا با بسياري از چهره‌هاي شاخص جريان اصلاحات، منتقد آن است و از نقد خود در اين رابطه گفته:«طولاني شدن حصر جز خسارت و آسيب هيچ عايدي نداشته است.»
* همزمان گرامي‌مقدم گفته كه «هر شخصيت و هر عنصر سياسي حق دارد در مورد انتخابات اظهارنظر كند و آقايان كروبي و خاتمي و شخصيت‌هاي بزرگ سياسي نيز به طريق اولي محقند.» او با بيان اينكه «نگاه هميشگي مهدي كروبي به انتخابات و مشاركت انتخاباتي همواره مثبت بوده و مشاركت حداكثري را زمينه‌ساز مشروعيت نظام مي‌داند» تاكيد كرده كه «اصلاح‌طلبان هرگز از مشاركت متضرر نمي‌شوند بلكه اين مشاركت باعث مي‌شود كه تندروها از قدرت دور شوند اما اگر ايشان نظري درباره انتخابات داشته باشند بايد از جانب خودشان يا خانواده كروبي مطرح شود چراكه هيچ كس سخنگوي آقاي كروبي نيست.» گرامي‌مقدم با بيان اينكه دو دسته در پي اين اظهارات به آقاي كروبي به اين عنوان هجمه كردند از «براندازان» و «تندروهاي جناح راست» نام برده و جالب آنكه گفته اگرچه مخرج مشترك تحركات هردو گروه، تخريب بزرگان اصلاحات است اما اين هجمه‌ها هرگز كارساز نبوده و نخواهد بود.
* هر چه هست حالا هنوز هم حصر ميرحسين موسوي و زهرا رهنورد و مهدي كروبي پابرجاست و هم ممنوع‌التصويري و محدوديت‌هاي فراقانوني سيدمحمد خاتمي. آنچه اما از بروز و ظهور رسانه‌اي آنها بهرغم اين محدوديت‌ها گفتني است، آن است كه آنها اگرچه همچون تمامي اين سال‌ها خود را در مقام سخنگوي ملت نديده و نمي‌بينند اما چون هميشه نگران آينده ايرانند، نه «تبعيض آموزشي» را برمي‌تابند، نه «فساد اقتصادي» و نه البته «استبداد سياسي» را.
* جواد امام: پيام آقاي خاتمي به مناسبت آغاز سال تحصيلي و در رابطه با تبعيض در نظام آموزشي و عدالت تحصيلي بود و هيچ ارتباطي به انتخابات رياست‌جمهوري نداشت.
* صادق جوادي حصار: احتمال اينكه قاطبه اصلاح‌طلبان در انتخابات از يك فرد خاص حمايت كند، بسيار كم است. در اين صورت آقاي خاتمي هم از كانديداي مشخصي حمايت نمي‌كند.